مقدمه
در دنیای خانه های هوشمند، امکانات مختلفی وجود دارد که بسته به نیاز هر فردی قابل تعریف و اجرا میباشد. از انواع زمانبندی ها جهت آبیاری به گل و گیاه گرفته تا سناریوهایی نظیر شبیه ساز حضور و… . بالطبع هر کدام بسته به شرایط نیازمان قابل تعریف و تغییر می باشد. اما آیا تا به حال از خود پرسیده اید که تکنولوژی خانه های هوشمند بر چه بسترهایی استوار است؟ یا اینکه چگونه کار می کند؟ کدام یک با توجه به شرایط و نیازهایمان بهتر است؟ در این مقاله سعی داریم شما را با انواع تکنولوژی ها و پروتکل های خانه هوشمند (سیمی و بی سیم) آشنا کنیم تا دیدی بهتر جهت اجرای هوشمندسازی ساختمان خود بدست آورید.
انواع تکنولوژی هوشمندسازی ساختمان
سیستم های هوشمند ساختمان یا همان خانه هوشمند به طور کل شامل دو نوع اصلی بی سیم و سیمی می باشند. که هر کدام از آنها دارای ویژگی ها، خصایص و مزایا و معایبی می باشند که با توجه به نیاز و تقاضای کارفرما پیشنهاد و مورد استفاده قرار می گیرند. در این مقاله قصد داریم تا هر یک از این نوع سیستم ها را توضیح داده و مقایسه ای جهت روشن کردن توانایی هر یک از آنها بیان نماییم تا انتخابی هوشمندانه تر داشته باشید.
سیستم خانه هوشمند سیمی (Wired Smart Home)
سیستم های سیمی خانه هوشمند اولین نوع سیستم های خانه هوشمند محسوب می شود که بستر ارتباطی آن بصورت سیمی بوده و انتقال اطلاعات بصورت وایر و سیمی بین تجهیزات مختلف صورت می پذیرد. این نوع سیستم ها دارای یک تابلوی مرکزی واحد بوده و تمامی ماژول ها و ادوات دریافت و انتقال اطلاعات را در خود جای داده اند. که با تجهیزاتی که به صورت ماژولهای فرمان پذیر در اتاقها و مکانهای مختلف خانه قرار میگیرد در تعامل و سازگاری کامل میباشد. در سیستم های خانه هوشمند سیمی ارتباط و انتقال اطلاعات معمولا به وسیله چهار رشته زوج سیم صورت می گیرد که دو رشته زوج سیم جهت انتقال دیتا (داده) و دو رشته زوج سیم دیگر برای تغذیه تجهیزات به کار میرود.
چگونگی اجرا و نصب سیستم خانه هوشمند سیمی (Wired)
در سیستم های خانه هوشمند با پروتکل های سیمی بر خلاف پروتکل بی سیم علاوه بر نیاز به یک تابلوی برق بزرگ به جهت تجمیع اکثریت ماژول ها در آن ، این سیستم دارای سیم کشی مجزا و نسبتا پیچیده ای است که عمدتا به وسیله کابل های شبکه از نوع CAT5 و CAT6 در سرتاسر فضا و قسمت های مورد نیاز خانه از محل تابلوی برق کشیده شده است و عملا به سیم کشی سنتی نیازی نداریم. به همین علت به طور معمول این سیستم برای ساختمان های در حال ساخت توصیه میشود.
انواع پروتکل های خانه هوشمند سیمی
سیستم های خانه هوشمند سیمی دارای تنوع گسترده ای از پروتکل های ارتباطی میباشند که تجهیزات خانه هوشمند را در خود جای داده است. پروتکل هایی نظیر KNX ، BACnet ، Rs485 ، LAN ،LonWorks ، S-Bus و Modbus جزء مهمترین پروتکل های سیمی میباشند که در خانه هوشمند مورد استفاده قرار میگیرند. این پروتکل های ارتباطی سیمی دارای تنوع گسترده تجهیزات و ماژول ها بوده و به دلیل ارتباط سیمی و وایرینگ قابلیت اطمینان بالایی در انتقال داده را دارند. این موضوع موجب شده تا این سیستم ها از امنیت بسیار بالایی برخوردار باشند که هک شدن را عملا برای افراد مخرب به صفر می رساند.
پروتکل KNX
KNX یک پروتکل با استاندارد باز در جهان برای کنترل و اتوماسیون ساختمان است که می تواند حداکثر تا ۶۰٪ صرفه جویی را در مصرف انرژی ایجاد کرده و باعث کاهش چشمگیر اثرات کربن در یک ساختمان شود. این فناوری به طور حتم یک تکنولوژی پایدار سبز است که میتواند در ساختمانهای کوچک و بزرگ به طور یکسان اعمال شود. پروتکل جهانی KNX معتبرترین استاندارد جهانی تجهیزات و سیستم های خانه هوشمند سیمی میباشد که با داشتن قریب به ۵۰۰ عضو در زیرمجموعه دپارتمان خود و تولید ۸۰۰۰ محصول ، جزء بیرقیب ترین پروتکلهای خانه هوشمند محسوب میشود. مقر اصلی آن در شهر بروکسل بلژیک است. این پروتکل به طور رایج به صورت سیمی مورد استفاده قرار گرفته است. محصولات زیر مجموعه آن دارای قیمتهای نسبتا بالا بوده و پیاده سازی آن نیازمند دانش قبلی میباشد.
از عمده مزایای پروتکل KNX می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استاندارد باز با بیش از سی سال سابقه
- استفاده از بسترهای شبکه اینترنت
- امکان کنترل سیستم به صورت یکپارچه
- توسعه یافته توسط انجمن استاندارد سازی اروپا
- قابلیت کنترل از راه دور به وسیله تلفن و اینترنت
- سرعت و دقت عملکرد بالای ارسال و دریافت دیتا
- تعریف انواع سناریوهای کاربردی و منطقهای کنترلی
- ارتباط تنگاتنگ تجهیزات کنترلی از طریق کابلهای شبکه
- ایمنی و امنیت بالا ( جدا بودن سیستم فرمان از سیستم قدرت )
- طراحی و پیاده سازی بر اساس ارتباط ساده ، عملی و اصولی بین وسایل الکتریکی
- پشتیبانی از سیستم های مختلفی نظیر روشنایی ، سرمایش گرمایش ، امنیتی ، ایمنی و…
- قابلیت تأمین تجهیزات از سازندگان مختلف در سراسر دنیا بدون نیاز به استفاده از تجهیزات واسط
- تعامل و سازگاری با دیگر پروتکلهای خانه هوشمند و تامین کنندگان تجهیزات هوشمند ساختمان
- عمر بالای تجهیزات پروتکل KNX (رله های مکانیکی تا ۳ میلیون بار و دیگر تجهیزات الکتریکی تا ۱ میلیون بار)
معایب پروتکل KNX
عمده معایب پروتکل KNX به شرح زیر می باشد:
- پیچیدگی پروتکل KNX و نامناسب بودن تجهیزات هوشمند این پروتکل برای ساختمان های مسکونی با مصرف کننده غیر حرفه ای
- نیاز به سیم کشی خاص جهت تجهیز سیستم هوشمند در پروتکل KNX و عدم استفاده در منازل و ساختمانهای چند سال ساخت
- قطعی بخش یا تمامی سیستم هوشمند به دلیل مشکلاتی نظیر آتش سوزی و خرابی اتصالات ارتباطی بین تابلو اصلی و قطعات مختلف
- نیاز به داشتن تخصص برنامه نویسی جهت اجرای سناریوهای مختلف که باعث میشود کارفرما هر بار جهت این مسائل به متخصص رجوع کند.
- غیر قابل رویت بودن برنامه های نوشته شده از قبل در سیستم برای متخصص جدیدی که مجددا وارد مجموعه شده تا تنظیمات و سناریوی دیگری را پیاده سازی نماید از این رو در صورت اصلاح یک برنامه در ماژولی خاص ، امکان از بین رفتن برنامه های قبلی مورد نیاز مشتری وجود خواهد داشت و این مسئله باعث ایجاد نارضایتی زیادی در بازار این پروتکل شده است.
پروتکل ModBus
پروتکل ModBus پروتکلی ارتباطی سریال میباشد که در سال ۱۹۷۹ توسط شرکت Modicon برای استفاده در PLC Modbus منتشر شد. ساختاری ساده و در عین حال قوی دارد و از آن زمان تا کنون به یکی از پروتکلهای استاندارد در صنعت تبدل شده است. در حال حاضر یکی از رایج ترین پروتکلها در اتصال دستگاههای الکترونیک صنعتی است.
پروتکل ModBus جهت ایجاد ارتباط بین تعداد زیادی دستگاه (تا ۲۴۷ دستگاه در RTU) متصل به یک شبکه استفاده میشود. به طور مثال میزان نور و یا دما و رطوبت محیط توسط سنسورها به وسیله این پروتکل و توسط کنترل کننده Master قرائت میشود.
از پروتکل Modbus در سیستم اتوماسیون و هوشمندسازی ساختمان اکثرا در بخش سیستمهای سرمایشی گرمایشی مانند هواساز ، موتورخانه و ترموستات های اتاقی استفاده میکنند. البته برای سیستم روشنایی، پرده و سایبان های برقی و همچنین اتوماسیون گلخانه ، اتوماسیون مرغداری و دامداری ، سیستم تصفیه آب و سایر کاربردهای صنعتی کوچک کارا می باشد.
از مزایای پروتکل Modbus می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انعطاف پذیری ارتباطاتی بالا
- امکان اتصال تعداد زیادی از تجهیزات
- سادگی اتصالات و قابل فهم بودن آن
- پشتیبانی توسط اکثر سازندگان سیستم های هوشمند و اتوماسیون
- امکان افزونگی (REDUNDANT) جهت افزایش قابلیت اطمینان سیستم
معایب و محدودیت های پروتکل ModBus :
- امکان اجرا تنها در ساختمانهای در حال ساخت
- وجود ارتباطات پیچیده درختی برای اتصال چندین دستگاه به یکدیگر
- امکان اتصال تنها دو وسیله به یکدیگر در صورت استفاده از پورت RS232
- ارتباط بصورت MASTER/SLAVE بدین صورت که فقط MASTER اجازه صحبت با SLAVE ها را دارد.
- کند بودن سیستم ارتباطی در مقایسه با سایر پروتکلها به دلیل استفاده از درگاههای سریالی RS232 و RS485
پروتکل S-Bus
فناوری S-BUS یک پروتکل ثبت شده مبتنی بر ارتباط ۶۴ بیتی RS485 پیشرفته است. این پروتکل ارتباطی دو طرفه (Smart-BUS) عمدتاً برای صنعت اتوماسیون خانگی طراحی شده است و به همین دلیل امروزه بسیاری آنرا “SmartHome-BUS” یا به اختصار”S-BUS” مینامند.
موتور پروتکل S-BUS هدایت ، فرمان ، پایش و کنترل بسیاری از دستگاه های سخت افزاری را از طریق کابل شبکه ۴ زوج به راحتی انجام می دهد. و با استفاده از فناوری Multi Edge ارتباط آسانی را بین اجزای شبکه برقرار کرده بطوریکه حداکثر تا ۲۵۰ دستگاه را در یک کابل که به طول ۱۲۰۰ متر میرسد میتوان وصل کرد.
بهترین زمان برای اجرای سیستم هوشمند با پروتکل S-Bus قبل از مرحله لوله گذاری تاسیسات برقی ساختمان است.
در حال حاضر برندهای متعددی نظیر G4 , HDL , TIS , TESLA تحت این پروتکل عرضه میشوند.
مزایای پروتکل S-Bus :
مزایای این پروتکل میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
- سازگاری محصولات شرکت های مختلف تحت این پروتکل با همدیگر
- انعطاف پذیری بالا در مقابل استفاده از سنسورها و ماژول های موجود در بازار
- گستردگی دامنه محصولات و امکانات همچون کنترل روشنایی ، سرمایش و گرمایش ، پرده برقی سیستم ایمنی و امنیتی ، سیستم صوتی تصویری و… .
معایب و محدودیت های پروتکل S-Bus :
- امکان اجرا تنها در ساختمان های در حال ساخت
- عدم امکان تعریف سناریو و برنامه ای خاص توسط افراد غیر فنی
- متمرکز بودن سیستم فرمان و احتمال بروز مشکلات جدی در کل سیستم به دلیل ایجاد نقص فنی تابلو هوشمند
همچون هر سیستمی ، سیستم خانه هوشمند سیمی نیز دارای مزایای متعددی نظیر سرعت عملکرد ، دقت و امنیت هستند و هم معایبی دارند که در زیر به آنها اشاره شده است:
- عیب یابی دشوار و نیازمند حضور متخصص
- تجهیزات و امکانات عمدتا منحصر به خود برند
- غیر قابل برگشت و تبدیل به سیستم سنتی
- زیرساخت پیچیده و سنگین نیازمند نقشه های برق و دقت بالا در سیم کشی و نصب
- هزینه های بالا در اجرای سیستم هوشمند سیمی به دلیل اجرای سیمکشی شبکه
سیستم خانه هوشمند بی سیم (Wireless Smart Home)
سیستمهای هوشمندسازی که ارتباط بین تجهیزات آن به صورت بی سیم و از طریق امواج رادیویی میباشد را سیستم هوشمند بی سیم مینامند. تجهیزات ، ادوات و ماژولهای هوشمندسازی در سیستمهای بی سیم یا وایرلس قابلیت ارتباط با یکدیگر و نیز کنترلر مرکزی را داشته و بسته به نوع پروتکل بی سیم به کار گرفته شده تا حدودی ساختار ارتباطی متفاوتی دارند. البته این ساختار ارتباطی متفاوت در خروجی عملکرد سیستم هیچ تفاوتی نداشته بلکه تنها از لحاظ فنی با یکدیگر متفاوت است.
چگونگی اجرا و نصب سیستم خانه هوشمند بی سیم (Wireless)
در سیستمهای هوشمندسازی بی سیم ، سیمکشی مجزای خاص و نیز تخریب وجود نداشته و این نوع تکنولوژی علاوه بر اجرا در ساختمانهای در حال ساخت ، در ساختمانهای چند سال ساخت نیز به راحتی و بدون تخریب و بر روی همان بستر سیمکشی سنتی ساختمان قابل اجرا میباشد و بینیاز به نصب تجهیزات به صورت یکجا در تابلو برق ساختمان است. تجهیزات و ماژولها در جای جای ساختمان نصب شده و به وسیله یک کنترل کننده مرکزی هدایت میشوند.
انواع پروتکل های خانه هوشمند بی سیم
سیستمهای خانه هوشمند بی سیم بسته به نوع پروتکل ارتباطی دارای تنوع گستردهای میباشند. از شناخته شده ترین آنها میتوان به پروتکل های ZigBee ، Zwave ، Wi-Fi ، Thread ، Lora و Bluetooth اشاره کرد. که هر کدام دارای مزایا و معایبی میباشند.
پروتکل Zigbee
Zigbee یک پروتکل ارتباطی بی سیم میباشد که بین شرکت های معتبر ارائه کننده خدمات با برد کوتاه و مصرف کم و توان پایین مبتنی بر استاندارد IEEE 802.15.4 برای شبکههای شخصی بی سیم با نرخ ارسال داده پایین ارائه شده است. زیگبی به منظور تعریف یک تکنولوژی سادهتر و ارزانتر از بلوتوث برای شبکههای شخصی بی سیم ایجاد شده است. به کمک این تکنولوژی میتوان بیش از ۶۴۰۰۰ وسیله را بصورت بی سیم از طریق شبکه به هم وصل نمود.
ایده پروتکل ZigBee در سال ۱۹۹۸ شکل گرفت و در سال ۲۰۰۳ استانداردسازی شد (IEEE 802.15.4-2003) و در ۲۰۰۶ مجددا مورد بازبینی قرار گرفت. نام این سیستم برگرفته از حرکت زیگزاگی زنبورهای عسل میباشد که پس از کسب اطلاع زنبور از منبع جدید غذا حرکتی زیگزاگی را انجام میدهد که حاوی دادههایی نظیر محل غذا ، جهت حرکت و فاصله آن تا کندو است که این دادهها را به نزدیکترین زنبور اطلاع میدهد.
از ویژگیها و مزایای پروتکل ZigBee میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کم مصرف با نرخ ارسال پایین
- فیدبک پذیر بودن سیستم
- امنیت و قابلیت اطمینان بالا در انتقال و نگهداری اطلاعات
- شبکه با پیکره بندی مش (Mesh) و گسترش شبکه با حفظ پایداری آن
- برد بین ۱۰ تا ۱۰۰ متر با توجه به قدرت فرستنده و ویژگیهای ساختاری محیط
- تعریف پروفایلهای مختلف برای برقراری ارتباط بهینه بین تجهیزات مختلف
- کاربردهایی نظیر سرگرمیهای خانگی ، اتوماسیون خانگی و اتوماسیون ساختمان ، روشنایی هوشمند ، پایش دما رطوبت و نور محیط ، کاربردهای ایمنی و امنیتی ، کنترل صنعتی.
- محدوده فرکانس عملکردی ۲٫۴ گیگا هرتز با سرعت انتقال ۲۵۰ کیلوبیت بر ثانیه (۹۱۵ مگاهرتز در آمریکا با سرعت ۴۰ کیلوبیت بر ثانیه و ۸۶۸ مگاهرتز در اروپا با سرعت ۲۰ کیلوبیت بر ثانیه)
از معایب آن میتوان به برد کم و محدود این پروتکل و سرعت پایین انتقال داده در آن اشاره کرد.
پروتکل Z-Wave
یکی دیگر از پروتکلهای ارتباطی بی سیم پروتکل Z-Wave میباشد که اساسا برای اتوماسیون خانه مورد استفاده قرار گرفته است. این پروتکل با ایجاد یک شبکه مش و با بکارگیری امواج رادیویی با توان مصرفی پایین ، میان وسایل خانگی ارتباط ایجاد میکند و امکان برقراری هوشمند بین وسایل و تجهیزات مختلف نظیر سیستم های روشنایی، سیستم های امنیتی و ایمنی ، ترموستاتها ، سنسورهای محیطی و… را به صورت بی سیم ایجاد می کند.
پروتکل Z-Wave در سال ۱۹۹۹ و توسط شرکت Zensys ایجاد شد که یک شرکت دانمارکی واقع در کپنهاگن است. در ابتدا آن شرکت یک سیستم کنترل روشنایی را معرفی کرد که بعدا به Z-Wave تکامل پیدا کرد. این پروتکل به عنوان یک پروتکل اتوماسیون خانگی از نوع سیستم دارای چیپ روی بدنه (SoC) اختصاصی و بر روی فرکانس ۹۰۰ مگاهرتز میباشد. که در سال ۲۰۰۳ چیپست سری ۱۰۰N به بازار عرضه و سری ۲۰۰N در می ۲۰۰۵، با چیپ ZW0201 که با هزینهای اندک ، عملکردی خوب داشت ، ارائه گردید. چیپ سری ۵۰۰N هم که با نام Z-Wave Plus شناخته میشود در مارس ۲۰۱۳ به بازار عرضه شد که حافظهاش چهار برابر سری های قبل بوده و محدوده عملکرد بی سیم و عمر باتریاش بهبود پیدا کرده است.
پروتکل Z-Wave در حال حاضر توسط ۷۰۰ شرکت و در بیش از ۲۴۰۰ کمپانی تولید اجزای اینترنت اشیا مورد استفاده قرار می گیرد. تعداد فزاینده ای از محصولات قابل تعامل Z-Wave وجود دارد. بیش از ۱۷۰۰ محصول در سال ۲۰۱۷ و بیش از ۲۶۰۰ محصول تا سال ۲۰۱۹.
از ویژگی ها و مزایای پروتکل Z-Wave می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- محدوده دسترسی (برد) تا ۱۵۰ متر
- بهینه سازی عملکرد باتری و افزایش عمر آن تا ۵۰ درصد
- پهنای باند بسیار وسیع تر
- فیدبک پذیر بودن سیستم
- کاهش نویز
- امنیت بالا با استفاده از تکنولوژی رمزنگاری شبکه ای
- قابلیت اطمینان بالا
- تنوع بسیار بالای محصولات
- سادگی نصب و راه اندازی و امکان افزودن تجهیزات جدید
- ﻣﺼﺮف انرژی ﺑﺴﯿﺎر کم و عدم نیاز به سیم کشی خاص
- رابط کاربری آسان حتی برای کودکان و سالمندان
- عدم تداخل فرکانسی با سایر وسایل بی سیم به علت عملکرد پروتکل روی فرکانسی خاص
معایب پروتکل Z-Wave :
- عدم امکان استفاده در سیستمهای جامع مدیریت ساختمان
- امکان اتصال حداکثر ۲۳۲ وسیله به این سیستم
پروتکل Wi-Fi
پروتکل Wi-Fi ، نوعی پروتکل ارتباطی بی سیم است که توسط اتحادیه وای فای (Wi-Fi Alliance) ثبت شده است. این پروتکل مبتنی بر استاندارد IEEE 802.11 میباشد.
چند سالی می شود که از این تکنولوژی در سیستم های هوشمندسازی ساختمان استفاده می شود. این پروتکل علاوه بر مزایایی همچون قیمت پایینتر ، ارتباط ساده تر ، فیدبک پذیر و در نسل جدید آن امنیتی پایدارتر و سرعت انتقالی بیشتر ؛ معایبی نیز دارد که به طور مثال برد کوتاه و گاها با تداخل به دلیل عوامل محیطی نظیر نوع ساختمان و دیوارها و حائل ها ، ارتباط و انتقال دیتا تنها به صورت مستقیم بین ماژول ها با دستگاه مرکزی (مودم وای فای) و سناریو پذیری سادهتر اشاره کرد.
البته با بکارگیری تقویت کنندههای WiFi تا حد زیادی بحث تداخل و برد کوتاه این پروتکل کاهش پیدا کرده است.
نتیجه گیری و جمع بندی
با توجه به مطالب ذکر شده راجع به انواع سیستم های خانه هوشمند سیمی و بی سیم ، و با در نظر گرفتن شرایط مختلفی نظیر نوع ساختمان ، زمان اجرا ، میزان بودجه و زمان برای اجرای پروژه هوشمندسازی ، میتوان بهترین سیستم را انتخاب و اجرا نمود.
و به طور خلاصه میتوان مقایسه ای بین سیستم های سیمی و بی سیم انجام داد که به قرار زیر است:
-
با توجه به زمان اجرا
میتوان گفت سیستم های سیمی تنها برای ساختمان های در حال ساخت ممکن است ، ولی سیستم های بی سیم هوشمند هم در ساختمان های در حال ساخت و هم در ساختمان های چند سال ساخت به راحتی و بدون نیاز به تخریب قابل اجراست.
-
با توجه به نوع اجرا
میتوان گفت در سیستم های هوشمندسازی سیمی ، حتما باید ماژول های اصلی را در داخل تابلو برق قرار داد ولی در سیستم های بی سیم هر ماژول در هر نقطه دلخواه از ساختمان قرار گرفته و تمرکزی وجود ندارد. این ویژگی در سیستم های بی سیم باعث می شود سیستم از قابلیت اطمینان بالاتری برخوردار بوده و در صورت معیوب شدن یک قطعه تجهیزات دیگر به راحتی و بدون هیچ مشکلی ارتباط خود را حفظ نمایند.
-
با توجه به نحوه ارتباط بین قطعات و ماژول ها
میتوان گفت در سیستم هوشمند سیمی حتما باید بین قطعات داخل تابلو و ماژول های مختلف نصب شده در کل ساختمان ارتباط به صورت سیمی و از طریق کابلهای شبکه برقرار شود ولی در سیستم های هوشمند بی سیم این ارتباط به صورت وایرلس صورت گرفته و همچنین تمامی قطعات نقش یک انتقال دهنده دیتا را نیز بازی می کنند که باعث می شود هیچ گونه اختلالی در ارتباط بین دورترین ماژول با دستگاه مرکزی جهت ارتباط ایجاد نگردد.
-
با توجه به امکان تغییر یا جابجایی سیستم هوشمند
میتوان گفت که تنها این امکان برای سیستم های هوشمند بی سیم ممکن می باشد.
-
با توجه به بحث هزینه
میتوان گفت که در مجموع هزینه تمام شده برای یک واحد خاص در حالت بیسیم پایینتر از سیستم سیمی میباشد.
با جمع بندی صورت گرفته به این نتیجه می رسیم که هر سیستمی اعم از سیمی یا بیسیم دارای مزایا و معایبی میباشد و بسته به نیاز و شرایط موجود باید تصمیم مورد نظر جهت هوشمندسازی ساختمان صورت گیرد تا بیشترین استفاده و بهره وری لازم را از آن سیستم داشت. همچنین امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی ؛ شاهد هستیم که استفاده از اینترنت به صورت بی سیم افزایش چشمگیری نسبت به اینترنت کابلی داشته است ، که همین مسئله در مورد سیستم های خانه هوشمند نیز صادق است و با پیشرفت تکنولوژی، خانه های هوشمند بی سیم طرفداران بیشتری پیدا کرده که شدیدا نسل سیستم های هوشمند سیمی را تهدید می کند.
3 پاسخ
عالی بودش
ممنونیم از نظر خوبتون
مرسی